Kavram Köşesi

Mehmet Akif Ayzit[1]

Hepimiz için gelecek, kendisinden ipuçları veren ve buna rağmen bir türlü aydınlatılamamış bir kapalı kutu. Gelin günümüzdeki bazı kavramları inceleyerek bu sır kapısını biraz aralayalım.

Gelecek: Gelmesi beklenen, gelişinin gerçekleşeceği düşünülen. İleride yaşayacağı hayat, istikbal anlamında gelen kelime. Bilinenin, bilinmeyenin ve bilinemezin bir sentezi.

Fütürizm: XX. yüzyılın başında İtalyan şairi Marinetti tarafından ortaya atılan ve geçmişe ait iyi ve güzel her şeye sırt çevirip günümüzün baş döndürücü yaşayışını, süratini, makineleşme tutkusunu, geleneksel edebiyat kuralları dışında yeni ifade yolları ile ve büyük bir hayranlıkla anlatmayı amaç edinen, ancak bu suretle asrımıza ve gelecek nesillere hitap edilebileceğini düşünen sanat cereyanı; gelecekteki bir dünyada yer alacak sanat şekillerini tasarlayan estetik doktrin, gelecekçilik.

Küreselleşme: Modernizasyon sürecinin bir parçası olarak özellikle 20. yüzyılın son çeyreğinde tek kutuplu bir dünyada zuhur eden kültürel sistemine, dünyanın somut bir biçimde tek bir bütün olarak yapılaşması sürecine verilen isim.

İnovasyon: Yenilik. Yeni fikirlerin veya buluşların ekonomik alanlara uygun hale getirilip uygulanmasıdır. Bir diğer tanımıyla, gözle görülür açık ihtiyaçların çözümüne yönelik sunulmuş akılcı çözümler sürecidir.

Fütürist: Gelecek senaryoları üzerine düşünen ve geleceğe dair temelli öngörülerde bulunan kişiler. Fütüristler ülkelerin, toplumların hatta insanlığın sosyal, politik ve çeşitli alanlarda ne tarz gelişimler göstereceklerini ve bu gelişimlerin ne yönde olacağı gibi konular üzerine çalışırlar.

Sürdürülebilirlik: Üretim ve çeşitliliğin devamlılığı sağlanırken insanlığın hayatının daimi kılınabilmesidir. Başka bir ifadeyle, kendi ihtiyaçlarımızı, gelecek nesillerin ihtiyaçlarından ödün vermeden karşılayabilmemizdir.

Start-Up: Yeni Girişim olarak Türkçeleştirilen, Amerika’da ortaya çıkan kavram.Bir pazar ihtiyacını giderme amacı taşıyan yenilikçi bir ürün, süreç veya servis sunan, genel olarak yeni kurulmuş ve hızlı büyüme gösteren bir müessesedir. Bir girişim genellikle hızlı bir şekilde ölçeklenebilir bir iş modeli ortaya çıkarmak için kurulan küçük bir işletme, ortaklık veya organizasyondur.

Ideathon: Belirli bir konuda yenilikçi fikri olan takımların; iş geliştirme, tasarım ve proje yönetim yeteneklerini kullanarak fikirlerini yarıştırdıkları bir fikir maratonudur.

E-Spor: Elektronik spor. Organize video oyunu yarışmalarına verilen isim. Oyunlar, genellikle profesyonel oyuncular arasında profesyonel organizasyonlar ile düzenlendiğinde bu ismi alır.

Kripto Para: Günümüzde sanal ortamda hayat bulan ve dünyada birçok ülke tarafından geçerliliği kabul edilmemiş para birimidir. Kripto paraların hepsi block-chain adı verilen güvenlik sistemini kullanır. Kripto para denilince akla iki kavram daha gelir: Bitcoin ve Altcoin.

NFT: Açılımı Non-Fungible-Token olan bu kısaltmanın çevirisi Türkçe’ye Takas Edilemez Jeton olarak geçer. NFT’leri basit olarak dijital dünyada size ait olan ve bir eşi benzeri olmayan mal varlığı olarak değerlendirebiliriz. NFT’ler günümüzde sanat, müzik, spor ve diğeri popüler eğlencelerdeki dijital varlıkları metalaştırmak için kullanılır. Amiyane bir örnek vermek gerekirse, çocukluğumuzda mahallede kimsede bulunmayan taso ve futbol kartlarına benzetebiliriz.

Sanal Gerçeklik: Görüntüleri iki boyutlu ekranlardan algılamak yerine üç boyutlu gerçeklikte deneyimlemeye yarayan bir teknolojidir. VR teknolojisinin en yaygın kullanıldığı alanlar oyunlar, filmleri çeşitli yayınlar ve sanal öğrenme ortamları. Sanal gerçeklik gözlükleri ile kullanıcının kendini gerçekten o ortamda hissetmesini sağlayacak şekilde geliştirilebiliyor.

Artırılmış Gerçeklik: (AR) ses, video, grafik veya GPS verileri gibi bilgisayar tarafından üretilip duyusal girdi ile artırılıp canlandırılan elemanların fiziksel, gerçek dünya ortamıyla birleştirilmesiyle oluşturulan yeni bir algı ortamının canlı doğrudan ya da dolaylı bir görünümüdür.

Block-Chain: Dilimizdeki karşılığı Blok-Zincir olan bu kavram aslında sanal telif hakları sistemi olarak nitelendirilebilir. Transfer ve veri güvenliğini sağlamak için kullanılan teknolojilerdir. Blok zinciri, geleneksel veri tabanları gibi değil de işlemlerin arka arkaya listelediği dijital bir kayıt defteri olarak çalışır. Blok zinciri, banka veya hükümet gibi üçüncü taraf bir aracıya ihtiyaç duymadan para, mülk, sözleşmeler vb. öğelerin güvenli transferi için kullanılır.

Metaverse: Her ne kadar Matrix kadar gelişmiş bir teknoloji olmasa da Metaverse’ü Matrix’e benzetmek mümkündür. Metaverse kısaca sanal gerçeklik teknolojisi kullanılarak oluşturulan sanal alem denilebilir. Bu teknolojinin ilerleyen dönemlerde gelişimiyle; alışveriş yapma, kafelerde vakit geçirme veya sinemaya gitme gibi birçok eylemin fiziksel aktiviteye gerek kalmadan yapılabileceği öngörülmektedir.

[1] Ömer Çam AİHL mezunu. İstanbul Medipol Üniversitesi’nde Bilgisayar Mühendisliği öğrencisi. Bolca okumaya çalışır, bolca dinler ve yazmaya çalışır.