Sosyal Medyanın Akıllı Kullanıcısı
Çevremizde herkesin artık yoğun bir sosyal medya kullanıcısı olduğu yadsınamayan bir gerçek. Gençleri geçtik annemiz, babamız, dedelerimiz, ninelerimiz ve daha konuşmaya başlamamış bebeklerimiz kısacası herkes bir şekilde iyi (!) bir sosyal medya kullanıcısı. Herkesin mecrası farklı tabi gençler daha çok Instagram müdavimi iken yetişkin ve kendini akıllı zannedenler Twitter’ı daha çok kullanıyor. Youtube ve Whatsapp ise herkesin elinden düşüremediği, onlarsız yaşanamayacak ortamlar tabi ki. Aslında mevzu teknoloji bağımlılığı üzerinden daha derin incelenmesi ve tartışılması gereken bir konu ama biz bugün sadece sosyal medyayı akıllı kullanmaya odaklanalım isterseniz.
Sosyal medya mecraları, Facebook ile başlayıp Twitter ile olgunlaşıp Instagram ve Youtube ile çılgınlaşan çeşitli internet ortamlarıdır. Daha adını sayamadığım ama sizin iyi bildiğiniz birçok site mevcut. Sosyalleşmeye yaraması gereken ve iletişimi daha faydalı hâle getirmesi beklenen bu ortamlar günümüzde kronik bir şekilde insanların hastalıklı birer zombi hâline getirdi desek abartı sayılmaz herhâlde. Artık kimse Instagram’a bakmadan alışveriş yapmaz, Youtube’da gördüğü şeyi almadan duramaz, Twitter’a bakmadan hayatı öğrenemez oldu. O zaman gelin birlikte bu mecraları (Twitter, Youtube, Instagram) nasıl akıllı kullanabileceğimizi mercek altına alalım.
Yoksa Siz?
Öncelikle şunu söyleyebilirim ki kendi tecrübelerinizden ve çevrenizde gözlemlediğiniz insanlarda da olduğu gibi sosyal medya kullanmak akıllı bir insanın yapacağı bir iş değildir. Gerçekten akıllı her insan da içinde bir yerlerde bu sorgulamayı yapmıştır. Sosyal medyanın aptallaştırıcı[1] etkisini hayatında hissetmeyen akıllı bir sosyal medya kullanıcısı olamamıştır hiçbir zaman. Sosyal medyanın sosyal ilişkilere,[2] insani değerlere zarar verdiğini bu zamana kadar görememiş insan akıllı bir sosyal medya kullanıcısı olamamıştır aslında. Sosyal medyanın insanları narsist,[3] bencil, kendini seven bir zavallı hâline getirdiğini anlayamamış bir insan, akıllı bir sosyal medya kullanıcısı olamamıştır. Sizce de öyle değil mi? Youtube’da veya Instagram’da gördüğünüz her şeye özenmek, imrenmek ve onlara ulaşamadığınız için de huzursuzluk yaşamak sizi hiç rahatsız etmedi mi bu zamana kadar? Ya da Twitter’da güncel, tarihî veya insani bir olayla (hangisi olduğu fark etmez) alakalı kandırılmak hiç zorunuza gitmedi mi, başkalarının algı operasyonlarının tuzağına düşmek sizi hiç utandırmadı mı? Ben bunları hep düşünüyorum ve eskiden -çevremdekiler iyi bilir- ben uzun bir müddet akıllı bir sosyal medya kullanıcısıydım. Tabi ki akıllı bir telefonumla birlikte.😊
Herkesin aslında söylediği, bildiği şeyler olabilir benim bahsettiklerim. Ancak kimsenin özellikle bizim çevremizin bunu dikkate aldığını, bunu umursadığını sanmıyorum. Çünkü insanlar için artık Instagramsız, Twittersız bir hayat imkânsız olarak görülüyor. Youtube ve Whatsapp olmadan hayatın yaşanılacağına inanmıyor artık arkadaşlarımız, ebeveynlerimiz ya da kardeşlerimiz. Ve herkesin de bir sebebi var bu ortamları neden bırakamadığı ile alakalı. Herkes eğer Twitter olmazsa gündemden kopacağına, Instagram olmazsa hayatı anlamayacağına, Whatsapp olmazsa iletişim denilen olgunun gerçekleşemeyeceğine iman etmiş durumda diyebiliriz. Gerçekten herkes bu dediğim şeylere iman etmiş bir hâlde ve bunların hakikat olduğunu kalplerinde hissediyorlar. Aslında biz bu iman etme hissine iki isim verebiliriz: Teknoloji bağımlılığı veya köleliği.
Bir Nevi Yeni Nesil Kölelik
Teknoloji ve özellikle sosyal medya, insanları öyle bir hâle getirdi ki insanlar artık özgür değiller. Herkes bir uyuşturucu bağımlısı veya alkolik gibi. Kimse telefonundaki bildirime bakmadan yaşayamıyor. Ona bakmak dünyadaki en büyük görev gibi ve en kötüsü ne biliyor musunuz? İnsanlar artık bağımlı olduklarını, sosyal medya olmadan yaşamayacaklarını fark etmelerine rağmen buna karşı hiç ama hiçbir şey yapmıyorlar. Akıllı bir sosyal medya kullanıcısı olduklarına kendilerini inandırıyorlar, kendilerini kandırmak için çeşitli sebepler, bahaneler üretiyorlar. Bu gerçekten Allah’a, onun Kitab’ına ve Peygamber’ine iman ettiğini söyleyen özgür ruhlu olması gereken insanların düşeceği bir durum değildir.
Allah’a iman ettiği için özgür ve orijinal bir insan olan mü’minler, Müslümanlar küçük, basit ve aciz sebeplerin arkasına sığınıp bir şeylerin bağımlısı, bir şeylerin kölesi olamaz. Çünkü Kur’an-ı Kerim’in ana teması budur, Rasulullah (sav) Efendimiz in sünnetinden hayatımıza yansıması gereken budur. İslam, insanları özgür kılmak için indirilmiş bir dindir. Putlara, Firavunlara, kendi nefsi arzularına bağımlı olmasın, köle olmasın diye Kur’an-ı Kerim vardır, Peygamberin sünneti vardır. Ama bizler akıllı sosyal medya kullanıcıları bunu görüyoruz ama görmezden geliyoruz, duyuyoruz ama umursamıyoruz. Bu insanları tarih boyunca helak etmiştir, bunu da biliyoruz.
Ne Yapsak?
Bağımlılık yapan her şey kadim zamanlardan beri her toplum ve din tarafından zararlı şeyler olarak görülmüştür. İslam’da kumar, içki vb. şeylerin yasak olmasının temelinde de bu yatmaktadır. Bu sebeple sosyal medyanın akıllı bir kullanıcısı olmanın ilk şartı bağımlı olmamaktır. Bir şeye bağımlı olmamanın en kolay yolu ondan uzak durmaktır. Bu yüzden doğru bilgilere ulaşmak için Twitter’a başvurmak yerine kadim değerlere, kitaplara başvurun.
Güzel yerleri, güzel şeyleri Youtube veya Instagram üzerinde keşfetmek yerine gezmeye ve çevrenizi keşfetmeye bakın. Dünyayı keşfetmek illa uçak ile atlayıp bir yerleri gezmek değildir; insanın kendi içinde başlayıp çevresine yaydığı keşif, hakikati bulmasını sağlayacaktır. Sade Soda okurlarına tavsiyemiz sosyal medyanın akıllı kullanıcısı olmak için uğraşmayın. Akıllı bir kişi olmak için gayret sarf edin. Kadim değerlere dönmek gerekiyor; onları öğrenmek, bilmek gerekiyor. Akıllı kişi olmak ile şu cümleyi de unutmamak gerekiyor:😊 Peygamber’imiz (sav) şöyle buyurdu:
“Akıllı kişi, nefsine hâkim olan ve ölüm sonrası için çalışandır. Âciz kişi de nefsini duygularına tâbi kılan ve Allah’tan dileklerde bulunup duran (bunu yeterli gören)dır.”[4]
Oku
- Kur’an Yolu Türkçe Meal-Tefsir (Diyanet İşleri Başkanlığı)
- Riyazussalihin (Salihlerin Bahçesi) (İmam Nevevi)
- İrade Terbiyesi (Jules Payot)
İzle
İhmal Edilebilir Nasihatler (TRT2)
Alev Alatlı, Yeni Dünya Düzeninin Truva Atı: Medya
Gez
Yeryüzü
[1] Sosyal medyanın aptallaştırdığı ile ilgili yapılmış bir çalışma: https://bit.ly/2K5XIfP
[2] Sosyal ilişkilere sosyal medyanın etkisi ile ilgili yapılmış bir çalışma: https://bit.ly/2hSAjla
[3] Sosyal medyanın narsizmi tetiklediği ile ilgili yapılmış bir çalışma: https://bit.ly/2p15iNP
[4] Riyazussalihin Kitabının 67. Hadis-i Şerifi