Hacı Beşir Ağa Külliyesi

Külliyeler birçok hayır yapısını bir arada bulunduran, her köşesi ayrı hizmetler için ayrılmış imaretlerdir. Hacı Beşir Ağa Külliyesi de cami, kütüphane, sebil, tekke, sıbyan mektebi ve medreseden meydana gelir. 1745 yılında Darüssaade Ağası Hacı Beşir Ağa tarafından, hayatının son dönemlerinde yaptırılmıştır. Küçük yaşta köle olarak İstanbul’a getirilen Beşir Ağa, Yapraksız Ali Ağa’nın çırağı olarak Enderun’a girip Sultan III. Ahmed’in hizmetinde bulunmuştur. Sonra musahib olmuş ve 1713’de Darüssaâde Ağası Süleyman Ağa ile Kıbrıs’a gönderilmiştir. Bir müddet sonra da Mısır’a gitmesine izin verilmiştir. Daha sonraları Hicaz’a gönderilmiş ve şeyhülharemlik makamına tayin edilmiştir. 1717 tarihi sonlarında ise Darüssaâde Ağası olmuş, Sultan  III. Ahmed ve I. Mahmud dönemlerinden vefatına kadar toplam 30 yıl bu hizmetini sürdürmüştür. 18. yüzyılda Osmanlı sarayının en nüfuzlu, aynı zamanda en hayırsever kişilerinden biri olarak gösterilmektedir. 1746 yılında vefat eden Beşir Ağa’nın kabri Eyüp Camii haziresindedir.

Camiler, Müslümanların dünyalık hiçbir makam ve mevkii önemsemeden aynı safta buluştuğu, cem olduğu, muhabbetin, yardımlaşmanın, sosyalleşmenin neşvünema bulduğu mekanlardır. Tüm bu soyut güzelliklerinin yanında yapıldığı döneme ait izler taşıyan mimari özeliklere de sahiptir. Beşir Ağa Camii’nin bazı yapısal özellikleri şöyle sıralanabilir; muntazam taş ve tuğla dizileri halinde inşa edilmiş olup fevkanîdir (Altında bodrum veya dükkân bulunan câmi). Taştan örülmüş kısa minare camiden ayrı olarak yapılmıştır. Külliye Türk mimarisinde Barok üslubun gözlendiği ilk yapılardan biridir. Altındaki boşlukta dükkânlar bulunur. ‘Ağa Camii’ olarak da bilinir. Kitabedeki “Yeniden bu ibâdetgâh-ı pâki eyledi ihyâ” mısrası, Beşir Ağa Külliyesi’nin daha eski bir cami veya mescidin yerinde yaptırılmış olduğunu gösterir. Köşede ise külliyenin barok üslubunu en mükemmel şekilde aksettiren sebil yer alır. Genellikle sebillerde pencerelerin dışarı kavisli olmasına karşılık burada tam tersine pencereler içeri kavislidir. Külliyenin medresesi avlunun sağında bulunur. Faal olduğu devirde on iki hücresi olduğu kayıtlarda yer almaktadır.

Günümüzde özellikle biz gençler tarafından tarihi mekanlar, camiler, külliyeler mesken edilmesi gereken yerlerdir. Hacı Beşir Ağa Medresesi de Önder Gençlik olarak bizlerin mesken edindiği ve gençlik faaliyetlerini yürüttüğümüz yuvamız. Bu medresede samimiyetimizi ve kardeşliğimizi kuvvetlendirdiğimiz; kardeşlik buluşmaları, sabahları hiç üşenmeden tatlı uykumuzdan fedakarlık yaparak geldiğimiz kahvaltılar, tatlı yiyip tatlı konuştuğumuz waffle buluşmaları, Ramazan ayının maneviyatını, bereketini, samimiyetini derinden hissettiğimiz  kardeşlik iftarları, aynı safta omuz omuza verdiğimiz namaz buluşmaları, hem eğlenip hem öğrendiğimiz atölyeler gibi faaliyetler gerçekleştirmekteyiz. Bu satırları okuyan kardeşlerimizi de bilhassa iftarlarımıza, etkinliklerimize ya da çayımızı içip muhabbet etmeye bekleriz.

Hayatımızın en dolu, koşuşturmalı, heybemize attığımızın kâr kalacağı bu gençlik dönemini iyi değerlendirmeli, geçmişini tanıyıp ondan güç alarak geleceğine sağlam adımlarla yürüyen gençler olmalıyız. Özellikle İstanbul gibi nasiptâr bir şehirde yaşayan bizler için bu imkanlara ulaşmak çok daha kolay. Tek yapmamız gereken her gün önünden fark etmeden geçtiğimiz yapılara, mirasımıza biraz daha dikkatli bakmak. Bu yolda dikkatleri arttırmak adına ufak da olsa bir katkımız olması için her sayıda yeni bir mekan tanıtımı ile burada olacağız.

Biliyor Muydunuz?

Hacı Beşir Ağa, İbrahim Müteferrika’ya kurulacak ilk kâğıt fabrikası için Yalova’daki arazilerini vakfetmiştir.

Hacı Beşir Ağa’nın aynı zamanda Eyüp Sultan’da Dârü’l Hadis, mektep, çeşme ve kütüphanesi ve yine İstanbul’un birçok semtinde çeşmesi, Medine-i Münevvere, Kahire, Bağdat ve Ziştovi’de de bazı hayratları bulunur.

Külliyenin kütüphanesi caminin sağ tarafına bitişik olarak yer alır ve içeriye sadece camiden geçilerek girilmektedir.

Karıştırmayın ! ☺

İstanbul Eyüpsultan’da, Hacı Beşir Ağa ismi ile anılan bir külliye daha vardır.

Bizimle Paylaşın

Siz de her sayıda tanıtacağımız külliye ve camileri ziyaretin edip, #gençlikcamidegüzel hashtagi ve @sadesodadergi etiketi ile bizimle paylaşabilirsiniz.

Yapmazsan Eksik Kalır /YEK

Külliyenin adresinin Google maps’den karekodolarak konulması

https://goo.gl/maps/7Mr4nEbYMx36yWXh9

Yüzlerce tabak dolusu kardeşlik videosu karekodla konulmasıhttps://www.youtube.com/watch?v=mbGEcPw9x9Q&feature=youtu.be